کرامت انسانى زن، در سايه عفاف او تامين مي‌شود. حجاب نيز يکى از احکام دينى است که براى حفظ و پاکدامنى زن و نيز حفظ جامعه از آلودگي‌هاى اخلاقي تشريع شده است. نهضت عاشورا براى احياى ارزش‌هاى ديني بود. در سايه آن حجاب و عفاف زن مسلمان نيز جايگاه خود را يافت و امام حسين عليه‌السلام و زينب کبرى و دودمان رسالت، چه با سخنانشان، چه با نحوه عمل خويش، يادآور اين گوهر ناب گشتند. براى زنان، زينب کبرى و خاندان امام حسين عليه‌السلام الگوى حجاب و عفاف است. اينان در عين مشارکت در حماسه عظيم و اداى رسالت حساس و خطير اجتماعي، متانت و عفاف را هم مراعات کردند و اسوه همگان شدند.

حسين بن على عليهماالسلام به خواهران خويش و به دخترش، فاطمه، توصيه فرمود که اگر من کشته شوم، گريبان چاک نزنيد، صورت مخراشيد و سخنان ناروا و نکوهيده مگوييد. (1)

اينگونه حالات، در شان خاندان قهرمان آن حضرت نبود، به خصوص که چشم دشمن ناظر صحنه‌ها و رفتار آنان بود. در آخرين لحظات، وقتى آن حضرت صداى گريه بلند دخترانش را شنيد برادرش عباس و پسرش على اکبر را فرستاد که آنان را به صبورى و مراعات آرامش دعوت کنند. (2

رفتار توام با عفاف و رعايت حجاب همسران و دختران شهداى کربلا و حضرت زينب، نمونه عملى متانت بانوى اسلام بود. امام سجاد عليه‌السلام نيز تا مي‌توانست، مراقب حفظ شوون آن بانوان بود. در کوفه به ابن زياد گفت: مرد مسلمان و پاکدامنى را همراه اين زنان بفرست، اگر اهل تقوايي! (3)

يا زينب

به نقل شيخ مفيد: پس از کشته شدن امام حسين عليه‌السلام وقتى گذر عمر سعد نزد زنان و دختران امام شهدا افتاد، زنان بر سر او فرياد زدند و گريستند و از او خواستند که آنچه را از آنان غارت شده به آنان باز گردانند، تا به وسيله آنان خود را بپوشانند. (4)

به نقل سيد بن طاووس، شب عاشورا امام حسين عليه‌السلام در گفت ‌و گو با خانواده‌اش آنان را به حجاب و عفاف و خويشتن‌دارى توصيه کرد. (5) روز عاشورا وقتى زينب کبري، بي‌طاقت شد و به صورت خود زد، امام به او فرمود: آرام باش، زبان شماتت اين گروه را نسبت به ما دراز مکن. (6)

در حادثه حمله دشمن به خيمه‌ها و غارت آنچه آنجا بود، زنى از بنى بکر بن وائل از بانوان حرم دفاع کرد و خطاب کرد که: اى آل بکر بن وائل! آيا دختران پيامبر را غارت مي‌کنند و جامه‌هايشان را مي‌برند و شما مي‌نگريد؟ (7)

دختران و خواهران امام، مواظب بودند تا حريم عفاف و حجاب اهل‌بيت پيامبر تا آنجا که مي‌شود، حفظ و رعايت شوم. ام کلثوم به مامور بردن اسيران گفت: وقتى ما را وارد شهر دمشق مي‌کنيد از دري وارد کنيد که تماشاچى کمترى داشته باشد. و از آنان درخواست کرد که سرهاى شهدا را از ميان کجاوه‌هاى اهل‌بيت فاصله بدهند تا نگاه مردم به آنها باشد و حرم رسول‌ الله را تماشا نکنند و گفت: از بس که مردم ما را در اين حال تماشا کردند، خوار شديم.! (8)

از اعتراض‌هاى شديد حضرت زينب عليهاالسلام به يزيد، اين بود که: اى يزيد! آيا از عدالت است که کنيزان خود را در حرمسرا پوشيده نگاه داشته‌اى و دختران پيامبر را به صورت اسير شهر به شهر مي‌گرداني، حجاب آنها را هتک کرده، چهره‌هايشان را در معرض ديد همگان قرار داده‌اى که دور و نزديک به صورت آنان نگاه مي‌کنند؟! (9)

هدف از نقل اين نمونه‌ها نشان دادن اين نکته است که هم خاندان امام حسين عليه‌السلام، نسبت به حجاب و عفاف خويش مواظبت داشتند، و هم از رفتار دشمن در اين که حريم حرمت عترت پيامبر را نگاه داشته و آنان را در معرض تماشاى مردم قرار داده بودند، به شدت انتقاد مي‌کردند. با آن که زيردست دشمن بودند و داغدار و مصيبت‌زده از منزلي به منزلى و از شهرى به شهرى و از دربارى به درباري آنان را مي‌بردند، با نهايت دقت، نسبت به حفظ‌ شان و مرتبه يک زن پاکدامن و متعهد مراقبت داشتند و در همان حال نيز سخنراني‌هاي افشارگرانه و انجام رسالت و تبيين و دفاع از اهداف شهدا باز نمي‌ماندند. حرکت اجتماعى سياسي، در عين مراعات حجاب و عفاف. و اين درسى براى بانوان در همه دوران‌ها و همه شرايط است.

 موسوعة کلمات الامام الحسين، ص 406.

2- وقعة الطف، ص 206.

3- تاريخ طبري، ج 4، ص 350.

4- ارشاد، شيخ مفيد، ج 2، ص 113.

5- الملهوف على قتلى الطفوف، ص 142.

6- الملهوف على قتلى الطفوف، ص 151.

7- همان، ص 181.

8- همان، ص 142.

9- همان، ص 218.

منبع:پيام‌هاي عاشورا، جواد محدثي .

  شكّى نيست كه زيارت امام حسين(عليه السلام) در غير ايّام مخصوصى كه گذشت، در هر وقت و زمان ديگر، خصوصاً اوقات شريفه و بالاخصّ ايّامى كه با آن حضرت نسبتى داشته باشد (مثل روز مباهله و روز نزول سوره «هل أتى» و روز تولّد آن حضرت) فضيلت دارد و در اين ايّام فرشتگان از آسمان نازل مى شوند،(1) و در ميان آنها، شب هاى جمعه از اهمّيّت ويژه اى برخوردار است و روايات متعدّدى در ارتباط با آن وارد شده است، از جمله:

1ـ در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم خداى متعال در هر شب جمعه نظر عنايت خاصّى به امام حسين(عليه السلام) مى افكند و جميع پيامبران و اوصياى آنان را به زيارتش مى فرستد.(2)

2ـ «ابن قولويه» از يكى از ياران امام صادق(عليه السلام) نقل مى كند كه فرمود: «هر كس در هر جمعه، قبر امام حسين(عليه السلام) را زيارت كند به يقين آمرزيده مى شود، و با حسرت از دنيا بيرون نمى رود، و با حضرتش در بهشت همسايه مى شود»، سپس به او فرمود: «چه كسى است كه از همسايگى با امام حسين(عليه السلام) در بهشت شادمان نشود؟» عرض كرد: كسى كه رستگار نشده باشد.(3)

3ـ از بعضى روايات استفاده مى شود كه حضرت ولى عصر(عليه السلام) خبر سليمان اعمش را كه مى گويد: «همسايه اش به او گفت: در خواب ديدم كه برگه هايى از آسمان فرو مى ريزد كه در آنها امان از آتش دوزخ براى هر كس كه در شب جمعه امام حسين(عليه السلام) را زيارت كند نوشته بود»(4) تأييد فرموده است.

يادآورى:

1ـ براى اين اوقات شريفه زيارت خاصّى وارد نشده، تنها براى روز تولّد آن حضرت (سوم شعبان) دعايى از ناحيه مقدّسه صادر شده كه خواندن آن بسيار شايسته است و در اعمال ماه ها (ماه شعبان، صفحه 678) خواهد آمد.

2ـ براى زيارت وداع امام حسين(عليه السلام) اكتفا مى كنيم به آنچه كه در آخرين آداب زيارت امام حسين(عليه السلام) خواهد آمد. (صفحه 435).

1. بحارالانوار، جلد 98، صفحه 98، حديث 29.

2. كامل الزيارات، باب 38، صفحه 113، حديث 4.

3. همان مدرك، باب 74، صفحه 183، حديث 3.

4. بحارالانوار، جلد 45، صفحه 401، حديث 12

اوّل محرّم:

آغاز سال هجرى قمرى است، گرچه هجرت در ماه ربيع الأوّل صورت گرفت; ولى به مناسبت آغاز سال، سزاوار است همه مؤمنان به ياد حادثه عظيم هجرت و آثار مهم آن در تاريخ اسلام و فداكارى هاى مولاى متّقيان على(عليه السلام) در ليلة المبيت باشند.

دوم محرّم:

روز ورود امام حسين(عليه السلام) و يارانش به سرزمين كربلا (در سال 61 هجرى قمرى)(1) است كه سرآغاز حماسه هاى عظيم عاشوراست.

هفتم محرّم:

روز جلوگيرى كردن حرم حسينى(عليه السلام) از دستيابى به آب است; در اين روز دستورى از سوى عبيداللّه بن زياد براى عمر بن سعد رسيد كه بين حسين(عليه السلام) و يارانش و آب حايل شوند، تا قطره اى از آب فرات ننوشند!(2)

نهم محرّم (تاسوعا):

«شيخ كلينى» از امام صادق(عليه السلام) نقل مى كند كه آن حضرت فرمود: «روز تاسوعا، روزى است كه امام حسين(عليه السلام) و يارانش را در كربلا محاصره كردند و دشمنان براى جنگ با آن حضرت اجتماع نمودند، و پسر مرجانه و عمر بن سعد از زيادى لشكر خويش خوشحال شدند، و امام حسين(عليه السلام) و اصحابش را در آن روز ضعيف شمردند، و يقين كردند كه براى امام حسين(عليه السلام)ياورى نخواهد آمد و مردم عراق وى را كمك نخواهند كرد; آنگاه فرمود: «بِأبي المُسْتَضْعَفُ الغَريبُ; پدرم فداى آن ضعيفِ غريب باد».(3)

در اين روز شمر همراه با نامه اى از سوى عبيداللّه بن زياد خطاب به عمر بن سعد وارد كربلا شد كه بر حسين(عليه السلام) و يارانش سخت بگير! تا تسليم شوند و وادار به بيعت گردند و در صورت امتناع، همه آنها را به قتل برسان. امام حسين(عليه السلام) حاضر به پذيرش ذلّت بيعت با دشمن نشد; ولى از آنان خواست كه آن شب را به وى مهلت دهند، تا به عبادت و دعا و نماز بپردازد، و فردا در معركه نبرد با آنان روبه رو خواهد شد.(4)

دهم محرّم (عاشورا):

روز پرحماسه و فراموش نشدنى تاريخ اسلام و تشيّع; روز فداكارى، جانبازى و شهادت سرور و سالار شهيدان حضرت اباعبداللّه الحسين(عليه السلام) و ياران باوفايش، در سرزمين كربلا (در سال 61 هجرى قمرى) است.

دوازدهم محرّم:

روز شهادت امام زين العابدين(عليه السلام) (بنابر روايتى در سال 94 يا 95 هجرى قمرى) است.(5)

بيست و پنجم محرّم:

روز شهادت امام زين العابدين(عليه السلام) است بنابر روايتى ديگر.(6)

1. بحارالانوار، جلد 44، صفحه 383.

2. همان مدرك، صفحه 389.

3. كافى، جلد 4، صفحه 147، حديث 7.

4. بحارالانوار، جلد 44، صفحه 392.

5. بحارالانوار، جلد 46، صفحه 151، حديث 11.

6. مصباح المتهجّد، صفحه 787.